АРХИПИСКОПИ
Охритска Архепископија
Македонија е библиска земја. Таа е првата земја на европска почва во која апостолот Павле заедно со апостолите Сила, Тимотеј и Лука меѓу 51 и 54 г. го посеал семето на христијанството, а Лидија од градот Тијатир која тогаш престојувала во Филипи, е првата македонска, па и европска христијанка.
Меѓу градовите што од времето на најраното христијанство ја носат Христовата светлина и Божјото слово е и Охрид. Македонската православна црква се гордее со своите корени кои допираат дури до X в., кога Охридската епископија добила ранг на архиепископија. Црквата на св. Климент, тој храм на љубовта, доброто и мирот, живее до денес. Таа во својата бурна, илјадагодишна историја бележи високи дострели, подеми, длабоки кризи, негирања, укинувања, но и повторни оживотворувања, воскреснувања.
Шеесет години по смртта на св. Климент, во 976 г., по успешното окончување на второто востание, Самуил од моќната Византија оттргнува огромна територија населена со Словени (од Солун до Задар, од реката Бистрица до Сирмиум), создава силна македонска држава и се прогласува за цар. Неговото царство е израз на духовните стремежи на св. Климент и Наум. За своја престолнина Самуил ја одбира Преспа, а за прв архиепископ го прогласува Герман – Гаврил. Некои историчари сметаат дека Самуил ја подигнал Охридската архиоепископија во ранг на Патријаршија, но непобитен факт е дека тој се изборил за автокефалноста на Црквата.
По смртта на Герман, седиштето на Архиепископијата повторно се враќа во Охрид, во Катедралната црква Св. Софија што ја изградил Самуил. Последен поглавар на Охридската црква до пропаѓањето на Самуиловото царство во 1018 г. бил Давид (според Хрониката на Ј. Скилица).
Византискиот цар Василиј II го вратил достоинството на црквата во Архиепископија и за архиепископ го прогласил знаменитиот Јован Дебарски, првиот македонски поглавар во Византија, а пред тоа игумен на манастирот Св. Богородица кај Дебар. Тој е основач и ктитор на манастирот Св. Јован Бигорски (околу 1020 г.). Како мудар и морален човек бил особено почитуван од народот, а како поглавар во историјата на Охридската архиепископија се смета за еден од најдобрите. Неуморно се борел за зачувување на автокефалноста на Архиепископијата и на дадените економски привилегии кои животот во селата го направиле поподнослив. Јован останал поглавар се до својата смрт и го надживеал не само Василиј II, туку и неговите наследници, а починал дури за време на третиот наследник на Василиј, Михаил IV Пафлагонец. По смртта на Јован во 1037 г. на тронот на Охридската архиепископија веќе не се наоѓаат словенски поглавари.
Со пропаѓањето на Византија во 1204 г., доаѓа XIII век, исполнет со војни, политички промени и страдања. Со освојувањето на Македонија српскиот цар Душан Силниот го зазема и Охрид во 1334 г. Кон крајот на XIV век, сите македонски кнежевства потпаѓаат под османлиска власт, па нивната судбина ја дели и Охридската архиепископија.
Првиот архиепископ под турска власт е Матеј, кој успева да го легализира правниот статус на Црквата. Меѓутоа, црковната организација слабее, осиромашува, а заедно со нив и духовниот живот. Во борбата за автокефалност особено се истакнале архиепископите Гаврил, Атанасиј и Јоасаф. Во половината на XVIII век борбите завршиле неуспешно, па шест месеци по укинувањето на српската црква, во 1767 г. била забранета и работата на Охридската архиепископија.
Точно по две столетија исполнети со борба за сопствена држава, на III Македонски црковно-народен собор одржан на 18 јуни 1967 г. во црквата Св. Софија во Охрид, Македонската православна црква како наследничка на Охридската архиепископија ја прогласи својата автокефалност, а нејзин прв архиепископ стана г. г. Доситеј.
Архиепископи
- Климент Охридски ( 886 – 916 )
- Јован I (1018-1037)
- Лав (1037-1056)
- Теодул I (1056-1065)
- Јован II Лампинос (1065-1078)
- Јован III Аинос (1079 – 1084)
- Теофилакт (1084-1108)
- Лав Мунг (1108-1120)
- Михаил Максим (1120 – 1143)
- Јован IV Комнин (1143-1160)
- Константин I (1160 -1170)
- Јован V Каматир (1183-1216)
- Димитар Хоматијан (1216- 1234)
- Јоаникиј (за време на царот Иван Асен II )
- Сергеј (за време на царот Иван Асен II )
- Константин II Кавасила (1255-1259) и (1260-1282)
- Јаков Проархиј (1275-1285)
- Адријан (втората половина на XIII в.)
- Генадиј (за време на императорот Андроник Постариот)
- Макариј (за време на императорот Андроник Постариот)
- Григориј I (за време на императорот Андроник Постариот)
- Антим Метохит (1341-1346)
- Николај I (1346-?)
- Григориј II (1364/65-?)
- Матеј (се споменува 1408)
- Никодим (се споменува 1452)
- Доситеј I
- Доротеј (се споменува 1466)
- Марко Ксилокараф (1466-?)
- Николај II
- Захариј (се споменува 1486)
- Прохор (1528-1550)
- Симеон (1550)
- Никанор (се споменува 1557)
- Пајсиј (се споменува 1565)
- Партени j I
- Софрониј (се споменува 1567)
- Гавриил (се споменува 1572)
- Tеодул II (се споменува 1588)
- Григориј II (се споменува 1590)
- Јоаким (се споменува 1593)
- Атанасиј I (се споменува 1596)
- Валаам (се споменува 1598)
- Нектариј I (1598-1613)
- Митрофан (се споменува 1614)
- Нектариј II (се споменува 1616)
- Порфириј Палеолог (се споменува 1624)
- Георгиј (се споменува 1617)
- Јоасаф (се споменува 1628)
- Аврамиј Месапс (се споменува 1629)
- Мелетиј I (се споменува 1637)
- Харитон (се споменува 1643)
- Даниил (се споменува 1650)
- Дионисиј I (се споменува 1652)
- Атанасиј II (се споменува 1653)
- Пафнутиј
- Игнатиј I (се споменува 1660)
- Арсениј I (се споменува 1663)
- Зосим (1663-1670)
- Панарет (се споменува 1671)
- Нектариј III (се споменува 1673)
- Игнатиј II (се споменува1676)
- Теофан (1676)
- Мелетиј II (1676-1677)
- Партениј II (1677-1683)
- Григориј III (1683-1688)
- Герман (1688-1691)
- Григориј IV (1691-1693)
- 6Игнатиј III (1693-1695,1703-1706)
- Зосим II (1695-1699, 1707-1708)
- Рафаил (1699-1702)
- Герман (1702)
- Дионисиј II (1706, 1709-1714)
- Методиј I (1708)
- Филотеј (1714-1718)
- Јоасаф II (1719-1745)
- Јосиф (1746-1752)
- Дионисиј III (1752-1756)
- Методиј II (1757-1758)
- Кирил (1759-1762)
- Иеремија (1763)
- Ананиј (1763)
- Арсениј II (1763-1767)
- Доситеј II (1958-1967)
Неговото Блаженство Господин Господин Стефан (р. 1 мај 1955) — поглавар на Македонската православна црква. Неговата полна титула е Митрополит Скопски и Архиепископ Охридски и Македонски и на Јустинијана Прима.
Роден како Стојан Вељановски во с. Добрушево, Битолско. Во 1969 г. се запишал на Македонска православна богословија „Св. Климент Охридски“ во Скопје и завршил во 1974 година. Истата година се запишал на Теолошкиот факултет во Белград каде дипломирал во 1979 година. По неговото враќање Светиот Архиерејски Синод на Македонската Првославна Црква го назначил за учител во Македонската православна богословија „Св. Климент Охридски“. Во 1980 г. се запишал на постдипломски студии во Институтот „Св. Никола“ во Бари, Италија кој се специјализира во патријаршиски и Византиски студии. Во 1982 г. дипломира на институтот.
Кога тој се вратил во Македонија станал професор на Православниот богословски факултет „Св. Климент Охридски“ во Скопје.
Тој се замонашил во манастирот „Св. Наум“ во Охрид на 3 јули 1986 г. а на 12 јули бил именуван за Митрополит Струмички, а кратко потоа именуван за поглавар на Брегалничката епархија.
Во наредните години тој работел како декан на Богословскиот факултет во Скопје, портпарол на Светиот архијерејски синод, како главен уредник на црковниот весник „Црковен Живот“ и главен секретар на Архиепископот Охридски и Македонски.
Во Охрид од 9-10 октомври 1999 г. на црковно-народниот собир (составен од духовни и световни членови) бил избран за поглавар на Македонската православна црква.
Во 2019 година, по повод јубилеите на г.г. Стефан: 20 години поглавар на Македонска православна црква и 33 години како архиереј во епархиите во Македонија и дијаспората, беа издадени неговите проповеди „Слово за словото“, во пет тома.
- Слово за словата – том 1 (Скопје, 2019)
- Слово за словата – том 2 (Скопје, 2019)
- Слово за словата – том 3 (Скопје, 2020)
- Слово за словата – том 4 (Скопје, 2020)
- Слово за словата – том 5 (Скопје, 2020)
Неговото Блаженство Господин Господин Стефан се уште е атуелен поглавар на Македонската православна црква.
Јаков Проархиј бил свештеник и охридски архиепископ во периодот по 1263 до 1280 година. Тој бил архиепископ на Охридската архиепископија по потекло од Византија.
За неговото дело е малку познато, но е споменет од страна на константинополскиот патријарх Јоан XI и Никифор Влемид. Поради ова, тој се смета дека бил близок соработник на Римокатоличката црква. По завршувањето на неговата служба во Охрид, тој заминал за Атон.
Константин II Кавасила (1255-1259) се родил и живеел во бурна епоха на постојани војни и борби за превласт меѓу христијанските владетели на распарченото Источно Царство. За неговиот живот и дело се знае многу малку.
Се родил во Драч, во познатото семејство Кавасила. Како припадник на благороднички род, свети Константин уште од младоста се стекнал со солидно високо образование, како во областа на световните науки така и во сферата на духовните знаења. Околу 1220 година бил хиротонисан за Струмички епископ. На струмичката катедра напишал два молебни канона за светите Петнаесет Тивериополски маченици, кои се негови први химнографски творби.
Благодарение на неговата посветеност во служењето на народот Божји во Струмичката епархија, бил забележан духовен процут на епархијата, за што епископот Константин бил пофален од самиот архиепископ Охридски Димитриј Хоматијан. Како ревносен пастир, свети Константин набргу бил поставен со митрополитско достоинство во градот Драч. На митрополитската катедра во својот роден град останал сe до неговиот избор за Охридски архиепископ, малку пред 1250 година.
Трудољубиво служејќи, свети Константин целосно се посветил на Охридската Архиепископија. Како архиепископ, составил еден молебен канон за свети Климент Охридски и два во чест на свети Наум Охридски. Поради бурните политички премрежја кои следеле по Четвртата крстоносна војна и падот на Константинопол под власта на Латините, во 1257 година архиепископот Константин Кавасила бил заробен и заточен во Никејскиот затвор.
Сепак, по периодот на заточеништво, бил вратен на Охридскиот престол и продолжил бескомпромисно со грижата за црковниот живот на Јужните Словени. Свети Константин Кавасила се упокоил во Охрид на 18 октомври/31 октомври, предавајќи ја својата душа во рацете Христови.
ВАЛМИР АЗИРИ ЈА ИЗБРИША ПОРАКАТА ЗА КРШЕЊЕ РАЦЕ И НОЗЕ – „ама тоа нема да го спаси од гонење“, Фејсбук ги има постовите
Приведено лице во тетовско за доиздржување затворска казна
НСДП против фанцускиот предлог
Стојаноска: Адеми да си поднесе оставка, неговото однесување е срамно за Собранието
Синдикатот на УКИМ го одложи протестот, за барањата ќе има дијалог со МОН и МФ
НА ДЕНЕШЕН ДЕН: Во Софија е убиен македонскиот војвода Ѓорче Петров, а во Версај кај Париз е потврдено распарчувањето на Македонија
ДЕНЕСКА Е СВ. ПРОРОК АМОС: Едвај жив беше однесен во неговото село Текуја кај Витлеем, каде што ја испушти светата душа
ЕПИСКОП БАЧКИ ИРИНЕЈ: СПЦ ниту го фаворизира, а ниту може да го забрани името на Македонската православна црква
Изгласани измените на Законот за „недела неработен ден“ – занаетчиите повторно изземени
ВМРО-ДПМНЕ: ЕЛЕМ најавува ново поскапување на струјата од најмалку 17%
ЗА НИВ БИЛ МАКЕДОНЕЦ: Комити кои го преживеале Илинден во 1960 година му оддаваат почит на Пиринскиот цар Јане Сандански
Во Влахи во Пиринска Македонија е роден македонскиот револуционер, Пиринскиот цар, Јане Сандански
Митот за големата преселба на словените научно срушен
Редовен класен час на Мирка Велиновска !
Денес се навршуваат 2345 години од смртта Александар III Велики
Британски лингвист за Македонскиот и Бугарскиот јазик
Архиепископот г.г. Стефан до Вартоломеј: Ве молиме – не заборавајте нѐ, помагајте ни да растеме
„Кога народот ја зема правдата во свои раце, тогаш во два дена се апсат лица“ – силна поддршка за Алабакоски од јавноста!
Во Ваташа е објавено дигање на Тиквешкото востание против српскиот окупатор, за кое долго молчеа и историчарите
Куќата во која сега ужива Цеца Аркан ја „заработил“ со коцка
НА ДЕНЕШЕН ДЕН: Oд предавство во Могила загинаа војводите Цветков и Дедо Андреја со 14 комити во бој со 300 души аскер
КОВАЧКИ: Ковачевски и СДСМ да кажат дали знаеле и дали учествувале на средбите на Талат Џафери со лица кои се ризик за безбедноста
Мицкоски: ВМРО-ДПМНЕ нема да поддржи отворање на Уставот
РАЃАЊЕ НА МАКЕДОНСКАТА НАЦИЈА ЕП 04
Денеска е Велигден
Свети Георгиј Исповедник
РАЃАЊЕ НА МАКЕДОНСКАТА НАЦИЈА ЕП 03
ВОЗБУДЛИВА ПРИКАЗНА ЗА МОШТИТЕ: Ова е вториот гроб на светиот Лазар во Ларнака на Кипар
Концертен рекорд на Ацо Пејовиќ во СКОПЈЕ: Над 12.000 луѓе наизуст пееле, публиката „во транс“ на песните од Тома!
ЗГРОЗЕН СУМ ОД ОВАА ДРЖАВА И СУДСТВО – се огласи таткото на загинатата Викторија, мајката се гушеше во солзи!
МИСТЕРИЈАТА ТРАЕ: Македонското национално прашање му пресуди на Кочо Рацин!?
Рацин бил смртно ранет, но не починал веднаш, туку неколку часа подоцна. Иако имало доволно време да биде однесен до...
Во Ваташа е објавено дигање на Тиквешкото востание против српскиот окупатор, за кое долго молчеа и историчарите
Тиквешкото востание, кое долго време било табу-тема и за историчарите, е прво востание во Македонија по Илинденското, дигнато десет години...
Димитар Ангелов – Габерот
Димитар Ангелов – Габерот (14. X 1916 – 10. VI 1943) е македонски деец на комунистичкото движење и еден од...
Денес се навршуваат 2345 години од смртта Александар III Велики
Денес се навршуваат 2345 години од смртта на најголемиот светски војсководец и Крал на Македонија и Македонците, фараон на Египет...
Лазар Велков Тодев (1880 – 1924)
Лазар Велков Тодев (1880 – 22 септември 1924) познат како Дивљанец или Дивљански, е македонски револуционер и војвода на Внатрешната...
Јордан Сиљанов – Пиперката
Јордан Сиљанов – Пиперката (23. VI 1870 – 10. VIII 1903) – македонски револуционер, член и демирхисарски војвода на ТМОРО....
Митот за големата преселба на словените научно срушен
Според напишаното може да се увиди дека Грците и Бугарите се вештачка творба за да се негира постоењето на Македонците...
Дипломатски допис за аферата „Мис Стон”
Во август 1901 година, македонските револуционери на чело со Јане Сандански ја задржале aмериканската мисионерка Хелен Стон (Helen Stone) со...
Британски лингвист за Македонскиот и Бугарскиот јазик
Британскиот лингвист Џорџ Кампбел во својата „Збирка на светските јазици“ (“Compendium of World Languages”), прв пат издадена во 1991 година,...
Нови докази за постоењето на Македонците пред 1945 година
ГЕРМАНСКА КАРТА од 1940 година била презентирана пред штабот наВермахтот, кој подготвувал планови за окупација на Југославија. Клучен детал за...
-
Вести1 month agoШОКАНТНО ОКТРИТИЕ! Научно докажано: Македонците се првите луѓе во Европа
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА4 weeks agoЗА НИВ БИЛ МАКЕДОНЕЦ: Комити кои го преживеале Илинден во 1960 година му оддаваат почит на Пиринскиот цар Јане Сандански
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА2 months agoПортрет на прилепско семејство од 1793 година ја ништи бугарската и грчката пропаганда против Македонците
-
НА ДЕНЕШЕН ДЕН4 weeks agoВо Влахи во Пиринска Македонија е роден македонскиот револуционер, Пиринскиот цар, Јане Сандански
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА1 month agoГерманскиот историчар Лоникер во 1578 година ги наведува Македонците како засебен народ
-
Вести2 months agoЛАВРОВ НАВОДНО ЈА „ПОПАРИЛ“ ГРЦИЈА: ВРШИТЕ ТЕРОР КОН МАКЕДОНЦИТЕ И МАКЕДОНИЈА А НАС ЌЕ ТИ ПРЕДАВАТЕ ДЕМОКРАТИЈА?
-
Вести1 month agoМАЈМУНСКА СИПАНИЦА– ДАЛИ ЗАПОЧНУВА НОВА ПАНДЕМИЈА?
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА2 months agoГЕРМАНСКА МАПА ОД 1940-ТА: Македонците во Македонија претставени како засебен мнозински народ, Бугари немало ни за бугарските сојузници