Вести
Стопанска комора на Македонија: Владата и бизнисот разговараа за енергетската криза

По одржаната работна средба на Комората и Владата, во просториите на Стопанската комора (27.7.2022 година), предводена од заменик-претседателот на Комората и претседател на МЕА, проф. д-р Кочо Анѓушев, и од министерот за економија, м-р Крешник Бектеши, на која присуствуваа компании членки на Комората и претставници од релевантни надлежни државни институции, заменик-претседателот Анѓушев ги истакна 5-те барања кои во форма на заклучоци беа констатирани и подржани од сите членки на седницата на МЕА на 13.7.2022 година, а кои се однесуваа на:
1. Имајќи предвид дека сите земји во Европа преземаат мерки поради тешката и неизвесна претстојна зимска сезона потребно е и нашата државата да го стави како приоритетно прашање бидејќи сме енергетска зависна држава во повеќе сегменти. За таа цел потребно е да се зголеми домашното производство, бидејќи сите земји кои имаат свое сопствено производство имаат голема сигурност, стабилност и пониска продажна цена, а за да се зголеми домашното производство треба да се искористат сите можни ресурси и тоа:
1.1. За да може максимално ЕСМ да произведува електрична енергија потребно е да се премине кон набавка на јаглен веднаш за да не биде доцна после во текот на зимата и треба државата финансиски да помогне доколку е тоа потребно.
1.2. Да се обезбеди мазут за вклучување на ТЕЦ Неготино бидејќи согласно постојните цени на електричната енергија и на мазутот, цената од ТЕЦ Неготино е околу 250 евра по мегават час, наспроти пазарната цена која во моментот е 350 евра, а во претстојниот зимски период се очекуваат и повисоки цени.
1.3. Да се разгледа можноста ТЕ-ТО да биде во функција цела година, бидејќи е многу важно да се има домашно производство не само во услови за да има стабилност туку и за услови доколку се случи затворање на границите и на cross border протокот (преку граничниот проток на електрична енергија). Доколку нема домашно производство многу извесно е дека ќе се случат рестрикции со цел заштеда на електрична енергија во државата, што негативно ќе се одрази на континуирано производство на домашната економија .
1.4. Во моментот во земјата има 40 до 45 мегавати фотоволтаици што се инсталирани и/или се инсталираат, но, чекаат на приклучок на мрежа. За таа цел се бара ЕВН и сите субјекти кој што се одговорни да ги приклучат во најбрз можен рок, бидејќи нема економска оправданост да има инсталирани фотоволтаици а истите да не се ставени во функција само затоа што не се приклучени на мрежата. Истовремено, сите тие имаат дозвола за приклучок но поради административни пречки нивното приклучување не се реализира.
1.5. За да може да се обезбедат нови количини на мазут потребно е да се пушти продажбата на слободен пазар, односно да се тргне од листата на регулирана цена. Се додека мазутот го држиме по регулирана цена, истиот тешко ќе се набави, а подоцна може да има и недостиг на пазарот.
Компаниите, членки на комората ја подржуваат политиката на Владата да се помогне на домаќинствата и да се обезбеди електрична енергија која нема да биде големо оптоварување за семејниот буџет на секое семејство, но бизнисот укажува дека треба да се мисли и на економијата, бидејќи ако не се исплатат плати на работниците и се изгубат работни места (доколку цената на струјата на HUPEX берзата која сега изнесува 500 евра за мегават час продолжи да расте, а најавите се дека до крајот на годината може да достигне и 1000 евра, компаниите размислуваат за намалување на бројот на работници до целосно затворање на капацитетите), ќе нема кој да ги плати сметките за струја ниту за домаќинствата.
2. Владата да ја врати Уредбата која беше во функција во услови на прогласена кризна состојба со која целокупната произведена енергија од обновливи избори беше насочена само за индустријата.
Имено, Уредбата што ја имаше донесено Владата во услови на кризна состојба предвидуваше, произведената електрична енергија од повластените производители да оди само кон индустријата а не и кон домаќинствата, со што се овозможуваше индустријата да обезбедува од 15% до 17% од потребите за енергија од домашни обновливи извори, чија цена беше помеѓу 90 и 110 евра. Тоа беше и единствена мерка за поддршка на индустријата во делот на набавка на енергенси со поповолни услови. Со укинување на таа Уредба енергијата произведена од обновливи извори наменета за индустријата се намали за цели 8 процентни поени и сега изнесува од 6% до 7%, што значи со губењето на енергија од обновливите извори за потребите на индустрија производните трошоци на компаниите ќе растат.
3. МЕА бара измени во Законот за градба, со цел легализирање на индустриски капацитети/објекти само со Г намена (за незагадувачка индустрија), кои се изградени согласно веќе донесените урбанистички планови и имаат основни проекти, но немаат дозвола за градба од повеќе објективни причини. Имено, постојат многу индустриски објекти и производни хали, кои се изградени согласно урбанистичките планови, на сопствено земјиште, меѓутоа за истите се`уште немаат обезбедена градежни дозволи и денеска се водат како нелегални (без градежна дозвола), а сепак ги исполнуваат сите услови. Ова пред се поради фактот што за да поставиш фотоволтаици на крововите од индустриските објекти, хали, потребно е истиот да има градежна дозвола што значи да биде легален објект, за да можат да ги создадат условите да постават фотоволтаици.
4. Владата на РСМ да воспостави деловна комуникација со сите Влади на соседните држави за истите да издадат гаранции кон нашата држава дека во текот на претстојниот зимски период нема да ги затворат границите за проток на електрична енергија. Односно дека ниту една држава нема да ја затвори границата и да ги сведе cross border (преку граничниот проток на електрична енергија) капацитетите на 0.
5. Регулаторна комисија за енергетика да припреми правилник за организирање дистрибутивни мрежи. Зошто?
5.1. Затоа што со зголемување на инсталираната моќност од фотоволтаиците ќе настане потреба од градење на 110 киловолтни трафостаници а на тие ќе има можност да се приклучат и други производители. За да може тоа да се реализира треба Регучаторната комисија за енергетика да направи Правилник за дистрибутивни системи.
5.2. Да се спречат злоупотребите на стопанските субјекти кои се префрлаат на универзален снабдувач а при тоа ги исполнуваат условите да бидат на слободен пазар. Тоа е работа на Регулаторна комисија за енергетика, која при вака констатирани злоупотреби треба да му даде налог на ЕВН истите да се прекинат, бидејќи со таквата злоупотреба се прават две штети. Прво се ставаат економските субјекти во нерамноправна положба и второ непотребно се оптоварува ЕСМ. По работната средба одржана во Комората заклучоците од Седницата на МЈЕА беа дополнети со следните предлози:
6. Да се разгледа можноста за складирање на гас во постојните капацитети кои за тоа имаат можност и/или да се закупи капацитет каде тој гас би се складирал. Ваков модел на обезбедување резерви на гас постои во соседните и други земји во светот.
7. Да се задолжи владина група, комисија и сл., која ќе направи неколку сценарија како економски ќе се одрази состојбата со енергетската криза врз македонската економија согласно континуираниот раст на цената на струјата но и на другите енергенси за потребите на стопанството, како и ризикот од набавки на енергенси, и транспорт на истите до нашата државата. Истовремено да се направи анализа на веќе потрошените средства од буџетот минатата година за да се види како истите се потрошени, што ќе послужи како насока што е најдобро и најекономично да се преземе како чекори во следниот период. Бизнис секторот укажува дека доколку се задржи ова ценовно ниво и продолжи растот на цените на енергијата во текот на зимскиот период, треба да се размисли за директна буџетска поддршка и за компаниите исто како и за домаќинствата, со цел да се спасат фирмите од пропаѓање. Вакви чекори преземаат соседните земји што ја прави македонската економија неконкурентна споредено со земјите во окружувањето.
Служба за информирање, Стопанска комора на Северна Македонија
Вести
Отворање на 34. Поетска ноќ во Велестово

Триесет и четвртата Поетска ноќ во Велестово ќе почне вечерва на сретсело, со почеток во 21 часот, со поетскиот портрет на македонската поетеса Лидија Димковска, а ќе заврши на 21 август. Манифестацијата ќе се одржи на неколку локации во село Велестово и во Охрид. – Во програмата се предвидени три поетски читања на кои ќе учествуваат десетина поети од земјава и од странство, ќе биде отворена ликовна изложба, а ќе има и работилница за креативно пишување и иновативно интерпретирање поезија наменета за млади од регионот, како и дебати за важноста на книжевниот превод и за улогата на пејзажот во книжевноста, односно, за подигање на свеста за екологијата, информираат организаторите на Поетска ноќ. На отворањето, кое ќе почне со поетскиот портрет на македонската поетеса Лидија Димковска, за нејзиното поетско творештво ќе беседи Сашо Огненовски. – Наши специјални гости и годинава ќе бидат семинаристите што ја посетуваат 55. Летна школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при УКИМ, велат организаторите. По поетскиот портрет, истата вечер од 22 часот, во тремот на црквата „Успение на Пресвета Богородица“ во с. Велестово ќе биде отворена ликовната изложба на Никола Пијанманов ‒ „Плачот на Адам“. Програмата ќе продолжи следниот ден, на 20 август, со проектот „OH READ ‒ Поетски викенд и работилница за млади од регионот“. Настаните ќе почнат од 11 часот во просториите на „Касарна ХАБ“ во Охрид, за кога е предвидена работилницата за креативно пишување и иновативно интерпретирање поезија наменета за учениците од охридската гимназија „Св. Климент Охридски“ и за други заинтересирани млади од регионот. Искуствата ќе ги споделат поетите од проектот OH READ: Селахатин Јолгиден (Турција), Мањола Наси (Албанија), Валентина Бакти (Србија), Диме Данов (Македонија) и Јулијана Величковска (Македонија). – А истиот ден, со почеток од 18 ч. во кафе и бар „Шила“ во Охрид, ќе се одржи и интернационалното поетско читање на кое ќе настапат споменатите поети од проектот OH READ, но и другите поети учесници на фестивалот: Ким Симонсен (Фарски Острови), Лидија Димковска (Македонија), Алеш Мустар (Словенија), Ана Голејшка Џикова (Македонија) и Зоран Јакимоски (Македонија). Во рамки на читањето предвидена е и една куса дебата за значењето на книжевните преводи, известуваат од Поетска ноќ. Фестивалот ќе заврши в недела, на 21 август, со уште едно интернационално поетско читање „Поезија ‒ Залез“ што ќе се одржи во природа, на локација во селото Велестово што се наоѓа во националниот парк „Галичица“, на кое ќе настапат сите поети учесници на фестивалот, а ќе се дебатира и за улогата на пејзажот во книжевноста, со што би ја подигнале свеста за екологијата. Манифестацијата е поддржана од Министерството за култура, од Општина Охрид, од Комерцијална банка АД Скопје, како и од програмата на РЕАД ‒ Регионална Мрежа за Културна Разновидност, поддржана од Европската Унија, и други спонзори и пријатели на манифестацијата.
Вести
Почнува јубилејната 55. Летна школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик

Во Конгресниот центар на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Охрид денеска на пладне свечено ќе биде отворена јубилејната 55. Летна школа на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура, што ќе трае до 2 септември. Како што информираат од Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Уиниверзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, на Школата се пристигнати шеесетина семинаристи од седумнаесет држави, што е најголем број учесници изминативе неколку години и ќе учествуват семинаристи од универзитетските центри од Австрија, Германија, Грција, Италија, Полска, Кореја, Романија, Руската Федерација, САД, Словачка, Словенија, Србија, Турција, Унгарија, Франција, Хрватска и Чешка. На свеченото отворање на Школата, предвидено е обраќања да имаат претседателот на државата Стево Пендаровски и ректорот на УКИМ, проф. д-р Никола Јанкуловски, а пригодно обраќање ќе има директорката на МСМЈЛК при УКИМ, проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска. Во рамките на отворањето на Школата ќе се одржи промоција на новите изданија на учебниците за странци – „Тешкото“ (македонски јазик, почетно рамниште) од проф. д-р Симон Саздов, „Лозје“ (македонски јазик, средно рамниште) од доц. д-р Гордана Алексова и „Везилка“ (македонска литература и култура) од проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска. Промоторка на изданијата коишто ќе се користат на јубилејната 55. Летна школа на МСМЈЛК при УКИМ, а потоа и на странските универзитети ќе биде проф. д-р Анета Дучевска, деканка на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ во Скопје. Традицинално, на отворањето ќе биде промовиран и зборникот од предавања од претходната летна школа на МСМЈЛК при УКИМ, а промотор ќе биде проф. д-р Борче Арсов, долгогодишен лектор на школите на Семинарот. Семинаристите на Школата ќе следат лекторска настава за сите нивоа на познавање на македонскиот јазик – почетно, средно и напредно, и тоа напредно со две поднивоа, за јазик, и за литература. На Школата ќе се одржат и единаесет предавања на еминентни истражувачи од УКИМ, за важни теми за македонскиот јазик, литература и култура, а ќе биде организирана и преведувачка работилница за сите заинтересирани семинаристи. Во рамките на Школата ќе се одржат и промоции на значајни книги, книжевни средби и интерактивни настани. За семинаристите коишто потемелито се интересираат за македонскиот фолклор, на Школата ќе се одржи и курс по македонски ора. Инаку, ова јубилејно издание на Школата е со најголем број семинаристи – странски македонисти и слависти изминативе години. По неколку години, на Школата, повторно има семинаристи и од САД, Република Кореја и Романија, а по неколку години интерес за учество пројавија и семинаристи од Австрија, Германија и Италија, како и од Универзитетот во Анкара, Турција на којшто се очекува од следната академска година да започне со работа и нов лекторат по македонски јазик. Според бројот на семинаристите, евидентно е зголемување на интересот за македонистиката и во Грција. – Најголем број семинаристи на Школата има од Полска, меѓу коишто се и студенти на Факултетот за хуманистика во Сосновјец на Шлезискиот универзитет во Катовице, на којшто следната година ќе се одбележат 35 години од отворањето на лекторатот по македонски јазик. Значајно е и што на Школата ќе има семинаристи и од високообразовните центри на коишто следната академска година, исто така ќе се случат значајни јубилеи за македонистиката – Институтот за ориентални јазици и цивилизации (ИНАЛКО) во Париз, Франција, на којшто ќе се одбележи половина век од отворањето на лекторатот по македонски јазик и Филозофскиот факултет на Универзитетот во Риека на којшто лекторатот по македонски јазик е отворен пред 15 години, соопштуваат од Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Уиниверзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Вести
Концерт во спомен на маестро Александар Џамбазов на „Охридско лето“

Во чест на македонскиот диригент и композитор Александар Џамбазов, ревискиот оркестар на Љупчо Мирковски вечер на сцената Долни Сарај ќе одржи концерт „Музиката на Александар Џамбазов“, во рамки на 62. издание на фестивалот „Охридско лето“. Солисти на вечерта ќе бидат пијанистот Бобан Мирковски, сопранот Наде Талевска и тенорот Ѓорѓи Цуцковски, под диригентската палка на Љупчо Мирковски. Пред публиката ќе изведат познати композиции од маестро Џамбазов. Македонскиот композитор и диригент Александар Џамбазов почина на 25 јануари годинава, а зад себе остави богат творечки опус. Тој е автор на сценска и филмска музика, детски песни, дела од класичната музика, хорски песни, но и на голем број популарни мелодии. Иницијатор е, и долгогодишен диригент на фестивалот на детски песни „Златно славејче“. За својата обемна творечка дејност во областа на музиката, маестро Џамбазов е добитник на бројни стручни награди. Со концертот посветен на маестро Џамбазов, „Охридско лето“ ќе ја заокружи музичката програма на годинешното 62-ро фестивалско издание. Фестивалот свечено ќе биде затворен утре со театарската претстава „Вујко Вања“ од Антон Павлович Чехов, во режија на Егон Савин, а во изведба на Југословенски драмски театар-Белград, Србија.
-
Вести3 months ago
ШОКАНТНО ОКТРИТИЕ! Научно докажано: Македонците се првите луѓе во Европа
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА3 months ago
ЗА НИВ БИЛ МАКЕДОНЕЦ: Комити кои го преживеале Илинден во 1960 година му оддаваат почит на Пиринскиот цар Јане Сандански
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА3 months ago
Портрет на прилепско семејство од 1793 година ја ништи бугарската и грчката пропаганда против Македонците
-
ХРОНОЛОГИЈА4 weeks ago
ЧЕРЧИЛ ЗА НАШАТА ДРЖАВА: ЦЕЛАТА ИСТОРИЈА НА ЕВРОПА Е ПОВРЗАНА СО МАКЕДОНИЈА, ЗАТОА СИТЕ ЈА НЕГИРААТ
-
НА ДЕНЕШЕН ДЕН3 months ago
Во Влахи во Пиринска Македонија е роден македонскиот револуционер, Пиринскиот цар, Јане Сандански
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА3 months ago
Германскиот историчар Лоникер во 1578 година ги наведува Македонците како засебен народ
-
Вести3 months ago
ЛАВРОВ НАВОДНО ЈА „ПОПАРИЛ“ ГРЦИЈА: ВРШИТЕ ТЕРОР КОН МАКЕДОНЦИТЕ И МАКЕДОНИЈА А НАС ЌЕ ТИ ПРЕДАВАТЕ ДЕМОКРАТИЈА?
-
Вести3 months ago
МАЈМУНСКА СИПАНИЦА– ДАЛИ ЗАПОЧНУВА НОВА ПАНДЕМИЈА?