Лектор: Ивана Кузманоска
Истражувањето ги анализирало дијаграмите во сега дигитализираните тетратки на Леонардо, вклучувајќи скици на триаголници кои ја покажуваат врската помеѓу природното движење, насоченото движење и изедначувањето на движењето, признание дека гравитацијата е еден вид забрзување.
Во случајот на Леонардо, ова вклучувало експеримент со истурање песок од тегла. Да Винчи сфатил дека ако теглата се повлече по хоризонтална рамнина со иста брзина како и силата што ги повлекува зрната надолу, песокот ќе формира хипотенуза на триаголник. Ова сознание за промената на брзината на предмет што паѓа со текот на времето претставува клучен чекор на патот кон наоѓање на гравитациската константа на Земјата.
– Пред околу 500 години Леонардо да Винчи се обидел да ја открие мистеријата на гравитацијата и нејзината поврзаност со забрзувањето преку серија генијални експерименти водени само од неговата имагинација и маестрални експериментални техники – пишуваат истражувачите во објавениот труд.
Оваа гравитациска константа подоцна ќе биде искористена од Њутн за да ги дефинира неговите закони за движење (вклучувајќи ја и гравитацијата), и од Алберт Ајнштајн во неговата Теорија за општата релативност. Леонардо знаел дека открил нешто, но не бил сигурен што е тоа.
Дел од таа несигурност била затоа што Леонардо се придружил на идејата на Аристотел за континуирана сила позната како движечка сила, која ги полни проектилите и им обезбедува погон да се движат против гравитацијата. Принципот на инерција – каде што предметите едноставно продолжуваат да патуваат во насока додека не се сретнат со спротивставена сила – сè уште не бил воспоставен во науката од тоа време.
Фото: Caltech
Гравитацијата, пак, била објаснета од Аристотел како тенденција материјалите да се уредуваат според природен редослед. Со други зборови, гравитацијата и летечките проектили биле објаснети со две многу различни теории.
Иако имало грешки во неговите пресметки, изведувањето на експериментите на Леонардо во лабораторија откри дека неговиот алгоритам ја пресметал неостварливата гравитациска константа („g“) со 97-процентна точност, во споредба со современите методи и равенки.
– Преку развивање геометриски пристап на еквивалентност за да се демонстрираат законите на движење, Леонардо покажал извонреден увид во динамиката на предметите што паѓаат со тоа што ја избегнува потребата да се знае точната вредност на „g“, сѐ додека претпоставуваме дека „g“ ја претставува брзината на промена на брзината или забрзувањето – пишуваат истражувачите.
– Ако го спровел експериментот што го прикажал во својот ракопис, тогаш можел да биде првиот човек што свесно генерирал ефект на сила „g“ без да биде во состојба на слободен пад – велат истражувачите.
Истражувачите биле особено импресионирани од методите на Леонардо, користејќи го она што му било достапно во тоа време, првенствено геометријата, и користејќи го за да истражи нешто непознато. Истата иновација и денес може да се примени во науката.
Њутн не го смислил сам законот за универзална гравитација: Галилео ја препознал врската помеѓу движењето на слободниот пад и времето во 1604 година, додека Њутн ги признава наодите на Булијалдус и Борели во информирањето на неговите теории.
Како што излезе, Леонардо да Винчи исто така бил на вистинскиот пат, идентификувајќи обрасци на начинот на кој паѓаат предметите кои подоцна ќе се користат за објаснување на движењата на ѕвездите и планетите.
– Не знаеме дали Леонардо направил дополнителни експерименти или подлабоко го испитал ова прашање – вели машинскиот инженер Мортеза Гариб од Калифорнискиот технолошки институт.
„Но, фактот дека тој се бореше со проблемите на овој начин во 16 век покажува колку напредно било неговото размислување“.
Фото: Gharib et al., Leonardo, 2022
