НА ДЕНЕШЕН ДЕН
Денеска е Велики Петок

Велики Петок (грч: Μεγάλη Παρασκευή) е посветен на спомнувањето на осудувањето на смрт, Крстните страдања и смртта на Спасителот.

Најпрво, Христос бил одведен пред првосвештеникот Кајафа, кој кратко Го испрашувал и Го затворил. Утредента, Тој бива испрашуван пред Синедрионот, највисокиот еврејски совет за верски прашања составен од 70 највидни членови, фарисеи, книжевници и садукеи. Таму бива распрашуван, и осуден за хула, за што казната била смрт. Сепак, во тоа време само римскиот управител имал право да изрече смртна казна, при што тие Го упатуваат кај Понтиј Пилат. Пред него Христос е осуден дека велел дека Е цар јудејски; Пилат, гледајќи дека Христос Е предаден од зависти и злоба, се обидувал да Го спаси, и бидејќи од Галилеја, решава да Го испрати кај Ирод, кој управувал со таа покраина. Ирод Го исмева Исуса и повторно Го враќа кај Пилата, кој попушта пред разбеснетата и поткупена маса и Го предава на грубите војници, кои Го исмејуваат, понижуваат со удари, бичуваат и Го облекуваат во црвена наметка ставајќи Му на главата круна од трње, а во рацете, место жезол – трска.
Но според обичајот, бидејќи Пасха, еден осуденик можел да биде ослободен по волја на народот. И повторно, заблудената и поткупена маса го избира злосторникот Варнава, наместо Синот Човечки. И додека Христос сведочи за Себе пред судот, светиот апостол Петар три пати се одрекнува од Него, а Јуда се беси, исполнувајќи го и последното пророштво за него.
Исуса Го водат од затворот и од судот за да Го погубат. Пресудата бива извршена на губилиштето близу градот, на мала височинка наречена Голгота (череп). Евангелијата нагласуваат дека тука се исполнуваат уште два страшни псалми – псалмот 21 („Боже мој, Боже мој, зошто ме остави?“) и псалмот 68 („Спаси ме, Боже, зашто водите стигнаа до душата моја.“). Тука се исполнуваат и најситни детали – војниците фрлаат ждрепка за Неговите алишта, Му нудат оцет и жолчка, присутните презриво нишаат со главите свои. Покрај првите зборoви на 21 псалм, евангелистите забележуваат уште неколку други нешта кои Христос ги изговорил умирајќи на Крстот:
Се моли за Своите мачители: Оче, прости им, зашто не знаат што прават.
Му ветува на разбојникот распнат со Него: Навистина ти велам дека денес ќе бидеш со Мене во рајот.
Погледнува кон Јована и ѝ вели на Својата мајка: „Жено, еве ти син,“ а потоа му вели на Јована: „Еве ти мајка“!
Небото ги покажуваше знаците на последните времиња: темнина на пладне. Исус гласно извика: „Жеден сум.“
Околу три часа по раснувањето, односно 3 часот по пладне, нашиот Господ умира на крстот. Повикува на висок глас: „Оче, во Твоите раце го предавам својот дух.“ (Лука 23,46 спореди Псалм 30,5). Свети Јован Богослов, пак, го споменува наклонувањето на главата, и Неговите последни зборови: „Свршено е.“
Богослужби
Богослужбите на Велики Петок почнуваат од вечерта на Велики Четврток, кога се исполнуваат светите и спасителни Страданија на Господ Исус Христос. На средината на храмот, пред постаеното Распетие приоѓаат свештенослужителите и ги читаат деловите на Страдалните Евангелија, дванаесет по број. Првото, и најголемото е Јовановото, во кое Господ ни се открива како пат, вистина и живот и како драгоцен дар на Божјата љубов Кој ги соединува луѓето со Него, и еден со друг, меѓусебно. Ова евангелско читање завршува со Првосвештеничката молитва.
Читањето за Господовите страданија завршува со приказот на запечатувањето на гробот и поставувањето стража, според Евангелието по Матеј.
На Велики Петок, кога Спасителот бил распнат на Крстот, не се извршува божествена Литургија, а на часовите повторно се читаат евангелијата на Неговите страдања. Вечерната (изнесувањето на плаштеницата) е посветено на погребувањето на Спасителот и обично се извршува во средината на денот. Оваа служба, по својата смисла како повеќе да припаѓа на Велика Сабота. Пред почетокот, на средината на храмот се поставува гроб украсен со цвеќе, а на престолот се поставува плаштеницата на која е насликан Спасителот положен в гроб.
Прокимените и алилуите се позајмени од пророчките псалми. По дополнителните песнопеења за Христовата смрт, додека се чита молитвата на св. Симеон Богопримец, свештеникот се облекува во полно одејание и ја кади плаштеницата на престолот. Потоа, на Оче наш, кога се пее тропарот, тој ја крева плаштеницата над глава, го обиколува престолот, излегува на средината на храмот, и ја поставува плаштаницата во импровизираниот гроб. Во некои цркви, на вечерната се пее повечерие, или таканаречено Оплакување на Пресвета Богородица.
НА ДЕНЕШЕН ДЕН
КАЛЕНДАР НА МПЦ: Денеска е Св. маченици Леонтиј, Ипатиј и Теодул

Според календарот на МПЦ (Јулијанскиот календар) денеска е 18 јуни. Денеска е Св. маченици Леонтиј, Ипатиј и Теодул. Во времето на римскиот император Веспазијан (69-79), во Феникиската област бил испратен некој великодостојник Хадријан да се вклучи во тамошната управа. Штом пристигнал таму, дознал дека во градот Триполис, близу планината Ливан, се наоѓа некој војсководец Леонтиј, кој ги презира нивните богови и многумина обраќа во христијанство. Адријан веднаш го испратил трибунот Ипатиј со воена придружба, да го затворат Леонтиј. Но, додека патувале, Ипатиј и Теодул, еден од неговите придружници, поверувале во Христа и кога стигнале во Триполис примиле крштение. А кога и самиот Адријан пристигнал во градот да му суди на Леон¬тиј го нашол и својот трибун како христијанин. Како христијани Адријан ги затворил, ги мачел и најпосле ги погубил светите Леонтиј, Ипатиј и Теодул. ОД КАТОЛИЧКИОТ КАЛЕНДАР: Денеска е Св. Муцијан. Бил роден во 1841 година, во Мелт, во Белгија. Се одлучил да му се посвети на духовниот живот во служба на луѓето. Бил член на дружината на Браќата на христијанските училишта. Тој ги советувал децата во повеќе установи во Белгија. Луѓето го нарекувале “брат кој секогаш се моли”. Свети Муцијан умрел во 1917 година.
НА ДЕНЕШЕН ДЕН
ДЕНЕСКА Е СВ. ЛЕОНТИЈ, ИПАТИЈ И ТЕОДУЛ: Тој час кога Леонтиј им ја изложи верата во Христа, светол облак се спушти над Ипатиј и Теодул

Денеска е 18 јуни (по стар стил) и се слави Свети маченици Леонтиј, Ипатиј и Теодул. Леонтиј беше римски војвода во финикискиот град Триполис, во времето на царот Веспазијан. Родум од Елада, „висок, снажен, крепок и храбар во битките.“ Царскиот намесник Адријан испрати еден одред војска за да го фати Леонтиј, зашто Адријан им беше јаросен противник и гонител на христијаните. Старешината на тој одред, Ипатиј, по пат се разболе од лута треска, па одредот мораше да го забави својот од. Една ноќ му се јави ангел Божји на Ипатиј, велејќи: „Ако сакаш да бидеш здрав, извикајте трипати кон небесата, ти и сите твои војници: „Боже Леонтиев, помогни ми!“ Ова свое видение Ипатиј им го раскажа на своите другари и тие сите едногласно извикаа како што ги посоветува ангелот. Ипатиј одеднаш оздраве. Ова чудо ги восхити сите, а особено еден од нив по име Теодул. Тогаш Ипатиј и Теодул отидоа напред, да го најдат војводата Леонтиј. А Леонтиј ги прими убаво и ги нагости. Кога им ја изложи својата вера во Христа, нивните срца се разгореа со љубов кон Него, и во тој час светол облак се спушти над Ипатиј и Теодул и од облакот падна на нив роса. Со ова Самиот Дух Божји ги крштеваше новообратените души, а свети Леонтиј во оној миг ги изговори овие зборови: „Во името на Пресвета Троица, Отецот и Синот и Светиот Дух“. Кога дозна Адријан дека и Ипатиј и Теодул станале христијани, нареди да ги бијат безмилосно, а потоа главите да им ги отсечат со секира. Такво беше кончанието на тие две духовни чеда на свети Леонтиј. Тогаш Адријан наложи лути измачувања за Леонтиј, но тој остана непоколеблив во својата Света вера. Телото цело му го покрија со рани, но светителот усрдно Му се молеше на Бога да не го остава. Сред најлутите маки му се јави ангел Господов и го охрабри и го утеши. Најпосле го легнаа маченикот на земја и го тепаа додека не Му го предаде својот дух на Бога. Страдањето на свети Леонтиј го виде со свои очи еден кир Нотариј, којшто сето тоа го запиша на оловни плочи, а плочите ги положи во гробот на маченикот. Свети Леонтиј пострада чесно во 73 година.
НА ДЕНЕШЕН ДЕН
КАЛЕНДАР НА МПЦ: Денеска е Св. маченици Мануил, Савел и Исмаил

Според календарот на МПЦ (Јулијанскиот календар) денеска е 17 јуни. Денеска е Св. маченици Мануил, Савел и Исмаил. Овие тројца беа браќа, воведени во христијанството од мајка им и крстени. Живееја во времето на персискиот цар Аламундар и римскиот Јулијан (од црквата наречен Отстапник) и беа високи чиновници на персискиот двор. Како такви беа испратени кај Јулијан да договорат мир меѓу двете царства. Во тоа време, во Халкидон Јулијан прославуваше некоја паганска свеченост со многу жртви. Додека траеше свеченоста, тројцата персиски пратеници остануваа во своите одаи. Царот ги повика и побара да земат учество во свеченоста, а овие, како христијани, одбија да се поклонуваат на мртвите статуи. Јулијан ги затвори, ги стави на маки и ги погуби. Кога слушна за ова, Аламундар собра војска и го порази Јулијан. Во борбите загина и самиот цар. А во свое време царот Теодосиј Велики во Цариград подигна црква посветена на овие тројца маченици. ОД КАТОЛИЧКИОТ КАЛЕНДАР Денеска е Св. првомаченици на Римската католичка црква. Како што пишуваат римските историчари Тацит и Светониј, царот Нерон наредил да биде запален Рим. Тој ги обвинил христијаните дека тие го запалиле градот. Тие живееле според Божјите заповеди и ги опоменувале тие кои не живееле како нив. Затоа царот Нерон наредил голем број христијани да бидат измачувани. Меѓу римските маченици се вбројуваат: Ловро, Александар, Сиксто, Фабијан, Марчелин, Агнеза и други.
-
Вести1 month ago
ШОКАНТНО ОКТРИТИЕ! Научно докажано: Македонците се првите луѓе во Европа
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА1 month ago
ЗА НИВ БИЛ МАКЕДОНЕЦ: Комити кои го преживеале Илинден во 1960 година му оддаваат почит на Пиринскиот цар Јане Сандански
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА2 months ago
Портрет на прилепско семејство од 1793 година ја ништи бугарската и грчката пропаганда против Македонците
-
НА ДЕНЕШЕН ДЕН1 month ago
Во Влахи во Пиринска Македонија е роден македонскиот револуционер, Пиринскиот цар, Јане Сандански
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА1 month ago
Германскиот историчар Лоникер во 1578 година ги наведува Македонците како засебен народ
-
Вести2 months ago
ЛАВРОВ НАВОДНО ЈА „ПОПАРИЛ“ ГРЦИЈА: ВРШИТЕ ТЕРОР КОН МАКЕДОНЦИТЕ И МАКЕДОНИЈА А НАС ЌЕ ТИ ПРЕДАВАТЕ ДЕМОКРАТИЈА?
-
Вести1 month ago
МАЈМУНСКА СИПАНИЦА– ДАЛИ ЗАПОЧНУВА НОВА ПАНДЕМИЈА?
-
ЕНЦИКЛОПЕДИЈА2 months ago
ГЕРМАНСКА МАПА ОД 1940-ТА: Македонците во Македонија претставени како засебен мнозински народ, Бугари немало ни за бугарските сојузници